Hormone hay còn được biết đén với tên gọi nội tiết tố. Chúng có ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tinh thần, thể chất và cảm xúc của bạn. Tuy nhiên vì nhiều lí do mà hiện tượng mất cân bằng chúng nội tiết ở nam và nữ diễn ra nhiều và phổ biến hơn. Vậy đâu là nguyên nhân, những dấu hiệu của chúng là gì? Cách khắc phục ra làm sao? Đây cũng chính là những điều mà bạn sẽ được biết ở trong bài viết này đấy
Nội dung chính
Nội tiết tố là gì?
Từ khi chúng ta được sinh ra, hormone của chúng ta quyết định sự thèm ăn, kiểu ngủ. Ngoài ra còn có cách chúng ta phản ứng với căng thẳng, ham muốn tình dục, cho dù chúng ta hạnh phúc hay lo lắng.
Hormon tuyến yên cũng được sản xuất và tiết ra bởi tuyến yên trước, đây là một tuyến nội tiết, và chúng cũng nhắm vào các tuyến nội tiết khác. Những hormone này bao gồm:
- hormone luteinizing
- hormone vỏ thượng thận
- hormone kích thích tuyến giáp (còn gọi là thyrotropin)
- hormone kích thích nang trứng
Tuyến yên sau không tự sản xuất hormone, nhưng dự trữ và tiết ra hai hormone được tạo ra ở vùng dưới đồi não, vasopressin và oxytocin, sau đó giải phóng chúng vào máu.
Có hai nhóm hormone chính lưu thông trong cơ thể con người – những nhóm có nguồn gốc từ axit amin (hormone protein, peptide và amin) và những nhóm có nguồn gốc từ lipid (steroid).
- Hormon protein : Hormone bao gồm các polypeptide dài hơn và bao gồm hormone tăng trưởng và hormone kích thích nang trứng.
- Hormon steroid : Hormone có nguồn gốc từ cholesterol và bao gồm testosterone, estrogen và cortisol.
- Hormon amin: Hormone được tổng hợp từ các axit amin tryptophan (như melatonin) và tyrosine (như hormone tuyến giáp và dopamine).
- Hormon peptide : Hormone bao gồm các axit amin chuỗi ngắn và bao gồm hormone chống bài niệu (gọi là vasopressin) và oxytocin.
Một số nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố
- Độ tuổi
- Nhạy cảm di truyền
- Độc tính (tiếp xúc với thuốc trừ sâu, độc tố, vi rút, thuốc lá, rượu quá mức và hóa chất gây hại)
- Thiếu ngủ và căng thẳng nhiều
- Thừa cân hoặc béo phì
- Mức độ viêm cao gây ra bởi chế độ ăn uống kém và lối sống ít vận động
- Dị ứng với thực phẩm và các vấn đề về đường ruột
Dấu hiệu mất cân bằng nội tiết tố nữ
- mụn nhọt ở mặt, lưng, body
- Suy giáp: chuyển hóa chậm, tăng cân, mệt mỏi, lo lắng, khó chịu, các vấn đề về tiêu hóa
- Testosterone thấp: rối loạn cương dương, giảm cơ, tăng cân, mệt mỏi, các vấn đề liên quan đến tâm trạng
- Bệnh cường giáp: lo lắng, tóc mỏng, sụt cân, IBS, khó ngủ, nhịp tim không đều
- Bệnh tiểu đường: tăng cân, tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh), nguy cơ giảm thị lực, mệt mỏi, khó thở, khô miệng, các vấn đề về da
- Tuyến thượng thận hoạt động kém: mệt mỏi, đau nhức cơ bắp, lo lắng và trầm cảm, khó ngủ, tâm trạng hoang mang, các vấn đề sinh sản
- Tăng cân hoặc giảm cân (điều đó không giải thích được và không phải do sự thay đổi có chủ ý trong chế độ ăn uống của bạn)
- Trầm cảm và lo âu, stress nhiều
- Mệt mỏi
- Khó ngủ hay thường xuyên mất ngủ
- Ham muốn tình dục thấp
- Khẩu vị thất thường
- Vấn đề tiêu hóa
- Rụng tóc nhiều
- Vô sinh và kinh nguyệt không đều
Cách để cân bằng nội tiết tố 1 cách tự nhiên
Ăn đủ đạm – protein
Tiêu thụ protein đầy đủ sẽ kích hoạt việc sản xuất hormone ngăn chặn sự thèm ăn và giúp bạn cảm thấy no. Mục tiêu tối thiểu là 203030 gram protein mỗi bữa ăn. Protein chế độ ăn uống cung cấp các axit amin thiết yếu mà cơ thể bạn không thể tự tạo ra và phải được tiêu thụ mỗi ngày để duy trì sức khỏe của cơ, xương và da. Ngoài ra, protein ảnh hưởng đến việc giải phóng các hormone kiểm soát sự thèm ăn và lượng thức ăn.
Tập luyện thể thao thường xuyên
Thực hiện các bài tập sức mạnh, thể dục nhịp điệu, đi bộ hoặc các hình thức hoạt động thể chất khác có thể điều chỉnh nồng độ hormone theo cách giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ khối lượng cơ bắp trong quá trình lão hóa. Nội tiết tố còn có thể gây mụn cho cả mặt và cơ thể. Vậy bạn nên bạn cần tìm cho mình một hỗn hợp nguyên liệu tự nhiên kháng viêm và vi khuẩn như tinh bột nghệ, trà xanh,…
Tránh việc ăn quá nhiều hoặc quá ít
Tiêu thụ quá nhiều hoặc quá ít calo có thể dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố. Đặt mục tiêu ăn ít nhất 1.200 calo mỗi ngày để có sức khỏe tối ưu.
Uống trà xanh
Trà xanh là một trong những đồ uống tốt nhất cho sức khỏe.
Ngoài caffeine giúp tăng cường trao đổi chất, nó có chứa một chất chống oxy hóa được gọi là epigallocatechin gallate (EGCG), được ghi nhận với một số lợi ích sức khỏe.
Ăn trứng
Trứng là một trong những thực phẩm bổ dưỡng nhất. Chúng đã được chứng minh là có ảnh hưởng có lợi đến các hormone điều chỉnh lượng thức ăn, bao gồm giảm mức độ insulin và ghrelin, và tăng PYY
Ăn cá tươi
Các axit béo omega-3 chuỗi dài có thể giúp hạ thấp cortisol và epinephrine, tăng độ nhạy insulin và giảm nồng độ insulin ở những người béo phì và kháng insulin. Để có sức khỏe tối ưu, bao gồm hai hoặc nhiều khẩu phần mỗi tuần của cá béo như cá hồi, cá mòi, cá trích và cá thu.
Ăn nhiều xơ
Lượng chất xơ cao có liên quan đến sự cải thiện độ nhạy insulin và các hormone kiểm soát cơn đói, no và ăn. Chất xơ, đặc biệt là loại hòa tan, là một thành phần quan trọng của chế độ ăn uống lành mạnh. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó làm tăng độ nhạy insulin và kích thích sản xuất hormone khiến bạn cảm thấy no và thỏa mãn
Tránh xa đồ uống có đường
Uống nhiều đồ uống có đường liên quan đến mức insulin cao hơn và tình trạng kháng insulin ở người lớn và trẻ em béo phì và thừa cân. Tránh đồ uống có đường có thể là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm để cải thiện sự cân bằng hormone.
Ngủ nhiều hơn, đủ giấc
Ngủ đủ mỗi 7-8h mỗi đêm sẽ giúp cơ thể được thoải mái nhất. Khi bạn thiếu ngủ sẽ làm lệch nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể và đây là một trong những thói quen tệ nhát dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố. Giấc ngủ giúp giữ cho hormone căng thẳng cân bằng, xây dựng năng lượng và cho phép cơ thể phục hồi đúng cách.
Căng thẳng quá mức và giấc ngủ kém có liên quan đến mức độ cortisol buổi sáng cao hơn, giảm khả năng miễn dịch, rắc rối với hiệu suất làm việc và dễ bị lo lắng, tăng cân và trầm cảm. Để tối đa hóa chức năng hormone, lý tưởng nhất là cố gắng đi ngủ trước 10 giờ tối và tuân thủ chu kỳ ngủ-thức đều đặn. Để có một giấc ngủ ngon hơn bạn nên tự thưởng cho mình một li trà nghệ ấm gồm nghệ vàng, quế, mật ong. Uống trước khi ngủ khoảng 30 phút đến 1 tiếng nhé
Cẩn thận với thuốc tránh thai
Một số có thể phá vỡ sự cân bằng hormone của bạn, dẫn đến các tác dụng phụ như mệt mỏi, thay đổi khẩu vị, thay đổi thói quen ngủ, giảm ham muốn, buồn bã và thậm chí trầm cảm.
Một số loại thuốc có thể gây rối loạn cân bằng hormone của bạn bao gồm corticosteroid, chất kích thích, statin, chất chủ vận dopamine, rexinoids và glucocorticoids.
Cảnh giác với các loại thuốc bạn dùng và trao đổi cụ thể với bác sĩ về các tác dụng phụ và tìm hiểu các lựa chọn thay thế tự nhiên bất cứ khi nào có thể.
Thuốc tránh thai là một loại thuốc nguy hiểm khác làm thay đổi nồng độ hormone.
Probiotic
Sử dụng probiotic có thể hỗ trợ sửa chữa niêm mạc ruột từ đó giúp cân bằng nội tiết.
Khi các hạt thức ăn không tiêu hóa như gluten chẳng hạn, rò rỉ qua ruột vào máu nó gây ra tình trạng viêm và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể đặc biệt là tuyến giáp dễ bị viêm cao nhất.
Hầu hết người bị rò rỉ ruột điều thiếu men vi sinh trong ruột. vì thế, probiotic là những vi khuẩn lành mạnh có thể giúp cải thiện việc sảnh xuất và điều chỉnh hormone như insulin, ghrelin, leptin.
Bổ sung vitamin – đảm bảo cân bằng dinh dưỡng
Đôi khi bạn cần sử dụng thêm cả thực phẩm chức năng, các vitamin để bổ sung, cân bằng dinh dưỡng mà chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày không đủ để cân bằng hormone.
Một số chất bổ sung bạn có thể tham khảo:
Dầu hoa anh thảo buổi tối. Có chứa chứa axit béo omega-6, chẳng hạn như LA và GLA, hỗ trợ chức năng nội tiết tổng thể.
Vitamin D. Bổ sung vitamin D bằng cách:
- Mọi người hầu hết nên bổ sung khoảng 2.000 lượt5.000 IU vitamin D3 mỗi ngày nếu họ sống ở vùng tối, trong mùa đông và vào những ngày không có mặt trời.
- Hấp thu ánh nắng mặt trời – đây là cách tốt nhất và tối ưu nhất vì làn da trần của chúng ta có thể tạo ra vitamin D khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Nước dùng xương. Thực sự là tốt nếu bạn chọn nguồn nguyên liệu là xương để nấu nước dùng đảm bảo. Nước dùng xương làm dịu hệ thống tiêu hóa và cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng mà dễ dàng hấp thụ. Tiêu thụ nước dùng xương có lợi cho sức khỏe vì nó chứa các hợp chất như clllagen, proline, glycine và glutamine, có chất bột giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.
Sử dụng nguồn thảo dược
Thảo dược là các loại thực vật có tác dụng chữa bệnh, thúc đẩy sự cân bằng hormone và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Dùng đúng thảo dược ở mức độ vừa phải cũng có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiều loại bệnh, trong đó có cả bệnh do căng thẳng quá mức gây nên.
Một số thảo dược như: nhân sâm panax, húng quế, nhân sâm Ấn Độ (Ashwagandha), Đỗ Quyên, Rễ Cam Thảo có 1 số công dụng:
- Ổn định lượng đường trong máu và insulin
- Hỗ trợ chức năng tuyến thượng thận
- Húng quế giúp điều chỉnh nồng độ cortisol, hoạt động như 1 chất tự nhiên giảm lo lâu và căng thẳng.
- Giảm thoái hóa tế bào não
- Cải thiện chức năng tuyến giáp
- Giúp giảm cholesterol tự nhiên
- Giảm lo lắng và trầm cảm
Tinh dầu
Bạn cần loại bỏ độc tố trong cơ thể bằng cách tránh các sản phẩm chăm sóc cơ thể được sản xuất mà có các hóa chất như: DEA, paraben, propylene glycol và natri lauryl sulfate.
Một thay thế tốt hơn bạn có thể dùng đó là sử dụng các thành phần như tinh dầu, dầu dừa, bơ hạt mỡ, dầu thầu dầu, bột tắm thảo mộc MỊN, thành phần thảo mộc để dưỡng da, chăm sóc cơ thể.
Một số tinh dầu bạn có thể sử dụng để chăm sóc cơ thể, thải độc và giúp cân bằng nội tiết tố sau đây:
- Tinh dầu húng tây hay xạ hương
- Tinh dầu Hoa oải hương
- Cây xô thơm Clary. Điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Làm giảm các triệu trứng PMS. Điều trị vô sinh và đa nang (PCOS). Thậm chí có thể làm giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung và buồng trứng. Đây cũng là 1 phương thuốc giúp điều trị mất cân bằng cảm xúc.
- Tinh dầu cây thì là
- Tinh dầu gỗ đàn hương
Giải quyết vấn đề
Và một trong những cách giải quyết việc mất cân bằng nội tiết tố mà chủ yếu ở nữ 1 cách tự nhiên hãy giải quyết vấn đề mất cân bằng cảm xúc ở chính bạn:
- Tập thể thao, thiền, yoga hay thở sâu
- Châm cứu, massage hay xoa bóp cũng có thể giúp cải thiện
- Giảm mức độ căng thẳng
- Dành thời gian cho bản thân mình
Chọn carb và chất béo lành mạnh
Lựa chọn thực phẩm giàu các axit béo ngắn – trưng bình – và dài sẽ giúp hormone luôn trong tầm kiểm soát
Cơ thể cần nhiều loại chất béo khác nhau để tạo ra hormone bao gồm cả cách chất béo bão hòa và Cholesterol. Bên cạnh đó, chúng còn giữ mức độ viêm thấp thúc đẩy giảm cân và tăng cường trao đổi chất.
Có 4 nguồn chất béo giúp chống viêm, tốt cho sức khỏe bạn có thể thêm vào thực đơn các món ăn sáng– trưa-tối như: dầu dừa nguyên chất, quả bơ, bơ từ sữa của bò ăn cỏ và cá hồi hoang dã.
- Cá hồi là 1 trong những nguồn axit béo omega-3 tốt nhất khong chỉ giúp giảm viêm mà còn hỗ trợ chức năng nhận thức.
- Dầu dừa rất phổ biến và đa dạng cách dùng như làm kem/ sữa có tác dụng chống vi khuẩn và cđốt chat chất béo tự nhiên.
- Bơ giúp cải thiện sức khỏe của tim, giảm viêm và kiểm soát sự thèm ăn đồng thời giúp bổ sung chất xơ và nguồn dinh dưỡng thiết yếu hàng ngày như kali.
Ngoài ra, có thể bổ sung omega-6 trong chế độ ăn kiêng được gọi là GLA (axit gamma-linoleic). GLA có thể được bổ sung bằng cách dùng dầu hoa anh thảo hoặc dầu cây lưu ly, hay trong hạt cây gai dầu. Nhiều nghiên cứu cho thất bổ sung GLA có thể hỗ trợ mức progesterone lành mạnh.
Làm sao để kiểm tra nội tiết tố
Xét nghiệm hormone kích thích nang trứng
Xét nghiệm này được sử dụng đo nội tiết tố nữ ở giai đoạn tiền mãi kinh, khi mà bắt đàu gặp các triệu trứng của giai đoạn này.
Xét nghiệm nước tiểu
Nước tiểu được lấy trong vòng 24 giờ theo từng giờ. Giới chuyên môn sẽ xét nghiệm từng loại hormone có mặt trong nó và ở mức độ nào trong khung giờ cụ thể của ngày đó.
Xét nghiệm nước tiểu được áp dụng rộng bởi vì có thể đo nồng độ hormone trong cả ngày thay vì 1 thời điểm như xét nghiệm máu và nước bọt.
Xét nghiệm nước bọt
Xét nghiệm giúp đo nồng độ hormone ở mức tế bào. Xét nghiệm nước bọt có thể đo nồng độ estrogen, progesterone, testosterone, cortisol và DHEA của bạn.
Nếu kiểm tra thường xuyên theo lịch hàng tháng/ quý bạn có thể theo dõi được mức độ thay đổi.
Xét nghiệm máu
Sau khi lấy máu sẽ được nhà chuyên môn đo nồng độ hormone. Xét nghiệm máu có thể do mức hoạt động và tổng lượng hormone cụ thể, điều mà khi xét nghiệm nước bọt và nước tiêu không làm được.
Một số lưu ý khi điều trị nội tiết tố
Trong một số trường hợp, phương pháp điều trị nội tiết tổng hợp (như insulin hoặc thuốc tuyến giáp) sẽ là cần thiết để điều trị mất cân bằng nội tiết tố. Tuy nhiên, phần lớn mọi người có thể cảm thấy tốt hơn rất nhiều bằng cách thay đổi lối sống, ăn uống như gợi ý bên trên.
Đối với những người bị chẩn đoán rối loạn nội tiết tố – bao gồm tiểu đường loại 1 hoặc loại 2, suy tuyến thượng thận, bệnh Addison, bệnh Graves và hội chứng cushing chẳng hạn – thì việc trao đổi với bác sĩ trước khi ngừng là vô cùng quan trọng.
Điều trị và cân bằng nội tiết tố không phải là chuyện dễ dàng có thể làm được ngày một ngày hai. Tốt nhất bạn vẫn nên có một chế độ sống khoa học và lành mạnh. Tất nhiên việc kết hợp một chế độ ăn uống cũng liôn là một điều cực quan trọng.
Cùng chia sẻ nhiều hơn với Nghệ Bà Lan thông qua Holine: 0949.48.3179 ( Ms Vân )